|
گفتگو با ناصر نظر رهبر اركستر كودكان و نوجوانان پارس
نشریه آرمان : تیرماه 1390
ناصر نظر به تازگی از کنفرانس سالزبورگ به مناسبت پنجاهمین سالگرد تشکیل انستیتو ارف در اتریش برگشته است. این همایش با عنوان انستیتوهای ارف سراسر دنیا همه ساله در سالزبورگ تشکیل می شود. وظیفه به روز رسانی اطلاعات آموزشی و نیز همسان سازی اطلاعات آن به عهده این مجمع است و در پایان بیانیه ای به این مناسبت انتشار می یابد.
نظر از کودکي موسيقي را با شرکت در کلاس های ارف کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کرد. سپس در سال 55 ساز کلارينت و پيانو را در کارگاه موسيقي راديو و تلويزيون ملي ايران فرا گرفت و در سال 58 و پس از انقلاب، تدریس موسیقی ارف را در کارگاه موسيقي آغاز کرد. این هنرمند، گروه مربيان ارف را در سال 1365و در سال 1369 ارکستر پارس و گروه کر پارس را تشکیل داد و از آن سال تاکنون این ارکستر در جشنواره موسیقی فجر و روز جهانی کودک و مناسبتهای مختلف برنامه اجرا کرده است که تاکنون موفق به دريافت جوايز و لوح تقدير نيز شده است.
سال1371 اولین ارکستر سمفونیک نوجوانان را پایه گذاری کرد و در همین سال به منظور استفاده مربیان، هنرجویان و علاقه مندان موسیقی اقدام به انتشار کتاب "دنیای شادی" و لوح فشرده "دنیای شادی" و "ترانه شادی" کرد. دو سال بعد لوح فشرده "ترانه کوچک برای بیداری"را منتشر کرد. وی از محضر اســتاد فقيد حشمت الله سنجری فنون رهبری ارکستر را فرا گرفت و در سال 1374 جهت ارتقای سطح کیفی معلومات خود در زمینه اداره ارکستر نوجوانان، در مسترکلاس پروفسور شوماخر در کشور سوئیس شرکت کرد. وی طي چند سال گذشته در چندين سمينار و مستر كلاسهاي بين المللي در کشورهای مختلفی نظیر آمریکا، استرالیا، ایتالیا، اتریش و ..... شرکت کرده است . آموزش به مربیان و علاقه مندان به تدریس در کلاسهای ارف در تهران و شهرستانها نیز یکی از فعالیتهای مهم ناصر نظر است.
با ناصر نظر گفت و گویی کرده ایم که می خوانید :
1. برای آغاز گفت و گو، درباره فعالیت های آینده توضیح دهید.
گروه موسیقی پارس در حال حاضر در تدارک برنامه روز جهانی کودک است. این برنامه شامل بخش های متنوع موسیقی است. از نکات جدید و قابل توجه که تا به حال آن پرداخته نشده استفاده از اپرای کودکان است. نمایش سیمرغ که بر اساس داستانهای کهن نوشته شده است با استفاده از هنرمندان کودک و نوجوان به همراه حرکت و آواز می تواند نمونه بسیار خوبی از توانایی های کودکان ایرانی را به اجرا گذارد و نشان دهنده تکنیک های مهم و قابل توجه در سطح بین المللی باشد.
قطعه سیمرغ براساس داستان منطق الطیر عطار نیشاپوری برای سازهای کوبه ای ایرانی نوشته شده است که ارکستر پارس مشغول تمرین این اثر برای روز جهانی کودک است. ارکستر کودکان پارس را در این اجرا، امیر مقرب صمدی رهبری می کند. همچنین بخش نمایش آن بر عهده محمد عاقبتی است . همچنین علاوه بر قطعه سیمرغ که یک قطعه 25 دقیقه ای است ، ارکستر فلوت ریکوردر به رهبری مهرداد تیموری نیز به صحنه می رود.
2. با توجه به پراکندگی آموزش موسیقی کودک و نبود یک متد مشخص برای آموزش کودکان، ارزیابی شما از این وضعیت چیست و مشکلات بوجود امده از این جریان را توضیح دهید.
خوشبختانه با هماهنگی ها و اجرای مستر کلاس های مختلف تا به حال توانسته ایم از تکنیک های به روز دنیا بهره مند شویم و از نکات مورد توجه این است که می توان به آموزش در سطح وسیع تر یعنی استفاده ازعلاقمندان موسیقی کودک در اقصی نقاط ایران و آموزش آکادمیک به انها اشاره کرد . معتقدم با آموزش به مربیان و علاقمندان این رشته می توان به صورت وسیع و صحیح آموزش موسیقی کودک را فراگیرتر کرد، بطوری که کودکان نقاط محروم نیز بتوانند از این نعمت بهره مند شوند. با تاسیس انجمن ارف ایران که به زودی تحقق پذیر است در آینده نزدیک وضعیت آموزش موسیقی کودک در ایران باید از طریق این مجرا گذشته و خود به خود به شکل واحدی در خواهد آمد.
3. بهترین متد آموزش موسیقی کودکان در ایران کدام است و درباره آن توضیحاتی بفرمائید؟
ما در ایران متدهای مختلف شناخته شده در جهان را نداریم و نام ارف به لحاظ قدمت این نوع آموزش در ایران همیشه در کنار تمامی آموزش های مرسوم آکادمیک و غیر آکادمیک ماندگار شده است ، در حال حاضر متدی که می تواند تمامی جنبه های آموزش موسیقی کودکان را در بر بگیرید اعم از حرکت – آواز و ساز روش آموزش ارف است.
4. یکی از راههای پیشرفت موسیقی، تربیت نسل کودک کنونی برای آینده است، آیا این راه در ایران عملی است و غیر از این راه چه راههای دیگر را پیشنهاد می کنید ؟
مطمئنا" هرگونه آموزشی وقتی از سنین پایین آغاز شود نتایج بهتری را در آینده در بر خواهد داشت. از آنجایی که موسیقی یک زبان است، می توان مانند زبان مادری از کودکی آنرا آموزش داد و وقتی کودکی با موسیقی بزرگ شود تاثیرات مثبت و همه جانبه آنرا به وضوح می توان در آن فرد جستجو کرد. در هر حال این نوع آموزش با هدف تربیتی نه تنها به مسئله موسیقی بلکه به کلیه توانایی های کودکان می پردازد و سعی می کند کودکان را با دنیای خود از طریق اصوات و ریتم های گوناگون آشنا سازد. کودکان با این روش نه تنها موسیقی را خوب آموزش می بینند بلکه نگاه آنها به اطرافشان تغییر می یابد.
5. اصولا" موسیقی کودک یعنی چی ؟ چه تعریفی دارد و برای چه سنی باید نوشته شود ؟
موسیقی کودک به نوعی از موسیقی گفته می شود که تمامی عوامل اجرایی آن در خدمت کودکان باشد و مربی و مصنف موسیقی خود بخشی از دنیای کودکان تلقی می شوند.
6. آیا هدف از آموزش موسیقی به کودکان فقط برای موزیسین شدن وی در آینده است یا جنبه دیگر آموزشی نظیر اجتماعی شدن، یادگیری مهارتها و .... را نیز مد نظر دارد ؟
همانطور که قبلا" اشاره کردم هدف در این روش تربیت نوازنده و یا موسیقیدان حرفه ای نیست ؛ گو اینکه آشنایی با این روش می تواند پایه و اساس خوبی برای آموزش حرفه ای باشد اما دانستن اینکه چگونه کودکان در گروه و با همکاری یکدیگر پروژه ای را به انجام می رسانند و از خلاقیت که مهمترین عنصر در این آموزش به حساب می آید استفاده می کنند.
7. در آموزش های خود تا چه حد از الگوهایی موسیقی ایرانی استفاده می کنید؟
با طرحی که از سالها پیش در نظر داشتم و خوشبختانه در حال حاضر تحقق پیدا کرده است بچه های ما می توانند به راحتی با استفاده از چند تیغه ربع پرده و تعویض آن، به دستگاه های مورد نظر ایرانی بروند. تولید نمونه این سازها را با تائید کارخانه Studio 49 که اولین سازنده سازهای ارف بوده است به انجام رساندم . امیدوارم بتوانیم با همکاری دوستان متخصص در آموزش سازهای ایرانی به کودکان همراه با یادگیری فواصل موسیقی غرب از فضای موسیقی ایرانی نیز بهرمند شویم .
8. مهمترین مشکلات آموزشی موسیقی به کودکان چیست ؟
در ارتباط با آموزش و معرفی سازهای ایرانی اولین چیزی که فقدان آن به شدت حس می شود نبود متد یا روش آموزش مختص کودکان است. تمامی کتاب ها و متد آموزش بر اساس آموزش به بزرگسالان تدوین شده و در آنها جایی برای کودکان در نظر گرفته نشده است ؛این در حالی است که در بخش موسیقی جهانی هر روز شاهد ظهور متدها و کتابهای جذاب و هیجان انگیز برای کودکان هستیم و این خود باعث جذب بیشتر کودکان به این نوع سازها می شود و اگر در روش آموزش سازهای ایرانی هم به این مسئله دقت شود بچه ها به جای انتخاب ساز پیانو به طرف ساز های ایرانی سوق پیدا می کنند .از الگوهای موسیقی ایرانی بیشتر در بازیهایی استفاده می شود که خود مثال خوبی برای تمرینات ریتمیک و ملودیک هستند و در بیشتر جاها از ساز تمبک به عنوان ساز کوبه ای ایرانی جهت اجرای ریتم و بازیها استفاده می گردد.
9. کدام یک از سازهای ایرانی در بین کودکان طرفداری بیشتری دارد، چرا ؟
انتخاب ساز دستخوش عوامل متعددی از جمله محیط خانواده ها و ارتباط هنرجویان قبل از شروع کلاس با ساز مربوطه و میزان علاقه آنها می باشد . عمدتا" والدین در پی القای نظرات خود به فرزندان شان هستند؛ با این حال تا به حال سعی کرده ایم تمام سازها را بطور یکسان و بدون تبعیض به کودکان معرفی کنیم . در بین سازهای ایرانی مورد علاقه کودکان می توان از دف و تمبک نام برد که هیجان زیادی را برای آنها تولید می کند. ساز سنتور نیز به علت کوبه ای بودن همانند سازهای کلاس های ارف به نظر می رسد و آنها می توانند به کمک دو مضراب آنرا بنوازند.
|